Thiểu năng tuần hoàn não mạn tính là một mối đe dọa thầm lặng của thời hiện đại, dần làm suy giảm nhận thức và giảm chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện sớm. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi và những người làm việc trí óc; đáng lo ngại là xu hướng đang trẻ hóa, thậm chí xuất hiện ở người dưới 40 tuổi.

Hãy cùng ASTA tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe não bộ trong bài viết dưới đây.

1.Thiểu năng tuần hoàn não là gì?

Thiểu năng tuần hoàn não (cerebral ischemia) là tình trạng giảm tưới máu tới một hoặc nhiều vùng não, dẫn đến thiếu oxy và dinh dưỡng cho tế bào thần kinh.

Thiểu năng tuần hoàn não thường được chia thành hai loại chính:

• Cấp tính (acute cerebral ischemia – ACI): Xảy ra đột ngột, thường là hậu quả của tắc mạch (nhồi máu não) hoặc xuất huyết cấp. Triệu chứng xuất hiện nhanh, cần can thiệp y tế khẩn cấp để hạn chế tổn thương não và giảm nguy cơ tử vong hoặc tàn phế.

• Mạn tính (chronic cerebral ischemia – CCI): Là tình trạng giảm tưới máu kéo dài, tiến triển từ từ do các nguyên nhân như xơ vữa mạch, hẹp động mạch cảnh, bệnh mạch máu nhỏ. Dạng mạn tính thường gây ra triệu chứng mơ hồ, tiến triển chậm như suy giảm nhận thức, chóng mặt tái diễn và giảm chất lượng cuộc sống.

2.Các yếu tố làm tăng nguy cơ thiểu năng tuần hoàn não có thể kể đến:

• Tuổi cao.
• Thói quen không lành mạnh: hút thuốc, lối sống ít vận động.
• Các bệnh lý mạch máu hệ thống: tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, bệnh tim mạch (rối loạn nhịp, hẹp van, bệnh động mạch cảnh) và bệnh mạch máu nhỏ (small vessel disease) ở người cao tuổi cũng góp phần làm giảm tưới máu khu trú.

3.Dấu hiệu và triệu chứng thiểu năng tuần hoàn não mạn tính

Thiểu năng tuần hoàn não mạn tính thường tiến triển âm thầm; triệu chứng không đặc hiệu và biến đổi theo mức độ tổn thương khu trú hoặc lan tỏa. Các nhóm biểu hiện chính gồm:

• Rối loạn nhận thức nhẹ đến trung bình: giảm khả năng tập trung, chậm xử lý thông tin, hay quên ngắn hạn, giảm hiệu suất công việc hàng ngày. Khác với sa sút trí tuệ cấp tiến, tiến triển ở dạng mạn tính thường chậm và có thể liên quan mật thiết tới bệnh mạch máu nhỏ.

• Triệu chứng thực thể không đặc hiệu: hoa mắt/chóng mặt tái diễn, mệt mỏi tinh thần, đau đầu mạn tính. Có thể có các cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua nhưng không đủ để chẩn đoán nhồi máu não cấp.

• Rối loạn thăng bằng và vận động: đi chậm, dễ vấp, giảm khả năng phối hợp, nhất là khi tổn thương vùng tiền đình hoặc tuần hoàn sau.

• Rối loạn cảm giác và thị giác nhẹ: có thể nhìn mờ thoáng qua, khó đọc chữ nhỏ hoặc khó duy trì định hướng không gian gần.

• Thay đổi cảm xúc và hành vi: trầm cảm nhẹ, giảm động lực, dễ cáu gắt do giới hạn chức năng hàng ngày và giảm chất lượng cuộc sống.

Những triệu chứng này thường tăng dần theo thời gian, dễ bị bỏ qua hoặc bị hiểu nhầm là “lão hóa”. Việc nhận diện sớm các biểu hiện mạn tính rất quan trọng để can thiệp kịp thời và làm chậm tiến trình tổn thương.

4. Lối sống và can thiệp không dùng thuốc trong điều trị thiểu năng tuần hoàn não mạn tính

Lối sống là yếu tố then chốt trong phòng ngừa tiến triển và cải thiện triệu chứng mạn tính:

• Hoạt động thể chất đều đặn: tập thể dục nhẹ đến vừa (đi bộ nhanh, đạp xe, bơi) ít nhất 150 phút/tuần, kết hợp bài tập sức mạnh và thăng bằng. Điều này giúp cải thiện tưới máu não thông qua tăng tuần hoàn hệ thống và chức năng vi mạch.

• Chế độ ăn lành mạnh: tăng rau quả, cá, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế chất béo bão hòa và đường tinh luyện để nâng cao sức khỏe mạch máu và chức năng nhận thức.

• Ngủ đủ giấc: duy trì 7–8 giờ mỗi ngày giúp phục hồi chức năng mạch não, giảm stress oxy hóa và duy trì cân bằng thần kinh–nội tiết; giấc ngủ chất lượng hỗ trợ khả năng tập trung và ghi nhớ.

• Giảm stress và tăng tương tác xã hội: quản lý stress bằng thiền, yoga hoặc các kỹ thuật thư giãn như massage; duy trì giao tiếp xã hội giúp giảm nguy cơ suy giảm tinh thần và hỗ trợ phục hồi nhận thức.

• Ngừng thuốc lá và hạn chế rượu bia: có lợi cho chức năng mạch máu và giảm tiến triển xơ vữa mạch não.

• Sử dụng dược liệu có bằng chứng hỗ trợ hoạt huyết, tăng tuần hoàn não như Đinh lăng, Bạch quả. Một số nghiên cứu gợi ý các dược liệu này có thể thúc đẩy tăng trưởng vi mạch và tăng lưu lượng máu đến não, từ đó hỗ trợ chức năng nhận thức và tập trung. Lưu ý: nếu đang dùng thuốc điều trị, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

5. Theo dõi đều đặn các triệu chứng

Thiểu năng tuần hoàn não mạn tính nên được theo dõi triệu chứng hàng ngày bao gồm việc ghi chú các dấu hiệu như chóng mặt, rối loạn trí nhớ/tập trung, yếu hoặc tê nửa người, rối loạn lời nói hoặc thị giác; ghi lại tần suất, mức độ và thời lượng từng triệu chứng; đo huyết áp, nhịp tim định kỳ; đồng thời bạn cũng nên báo ngay cho bác sĩ nếu có những thay đổi đột ngột. Bên cạnh đó, tái khám theo lịch và kiểm soát các yếu tố nguy cơ (tăng huyết áp, đái tháo đường, rung nhĩ…) là điều cần thiết để giảm nguy cơ tiến triển và tái phát các triệu chứng.

6. Phát hiện sớm và thay đổi lối sống có lợi cho sức khỏe não bộ

Thiểu năng tuần hoàn não mạn tính là tình trạng giảm tưới máu não tiến triển âm thầm, khác với dạng cấp tính về diễn biến và xử trí. Nhận diện sớm các triệu chứng như giảm tập trung, chóng mặt và suy giảm vận động giúp can thiệp kịp thời. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ (tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid, hút thuốc) là then chốt để ngăn tiến triển. Thay đổi lối sống (tập thể lực, ăn lành mạnh, ngủ đủ, giảm stress) có lợi cho tưới máu não và chức năng nhận thức. Ngoài ra, việc sử dụng thảo dược hỗ trợ tăng lưu lượng máu não cần được tham vấn bác sĩ trước khi dùng. Theo dõi triệu chứng đều đặn và tái khám định kỳ giúp giảm nguy cơ biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.

Sản phẩm hỗ trợ sức khỏe não bộ với thành phần rễ Đinh Lăng và lá Bạch Quả

ASBRETON

Xuất xứ: Việt Nam

CÔNG TY CỔ PHẦN ASTA HEALTHCARE USA

Công dụng

Hỗ trợ hoạt huyết, tăng cường tuần hoàn não. Hỗ trợ giảm các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, ù tai, suy giảm trí nhớ do thiểu năng tuần hoàn não.

Dạng bào chế: Viên nang mềm

Đóng gói: Hộp 1 lọ x 90 viên.

Danh mục: Hỗ trợ sức khoẻ não bộ, Thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Đọc tiếp

Nguồn tài liệu tham khảo

1. Research progress of mitophagy in chronic cerebral ischemia. https://www.frontiersin.org/journals/aging-neuroscience/articles/10.3389/fnagi.2023.1224633/full
2. Chronic brain ischemia and revascularization. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17219846/
3. Chronic cerebral hypoperfusion and dementia. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/ncn3.124
4. Research progress of mitophagy in chronic cerebral ischemia. https://www.frontiersin.org/journals/aging-neuroscience/articles/10.3389/fnagi.2023.1224633/full
5. Effects of Ginkgo biloba in dementia: systematic review and meta-analysis. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20236541/
6. Neuroprotective Effects of Ethanol Extract of Polyscias fruticosa (EEPF) against Glutamate-Mediated Neuronal Toxicity in HT22 Cells. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36835378/