Bạn có biết: Các yếu tố nguy cơ ung thư có thể chủ động kiểm soát và phòng ngừa?

Từ ăn uống, vận động, tầm soát đến hạn chế tiếp xúc với độc chất và bổ sung hoạt chất sinh học tự nhiên giúp hỗ trợ bảo vệ tế bào, tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Hãy cùng ASTA khám phá 09 cách phòng ngừa ung thư, dễ áp dụng dựa trên bằng chứng khoa học dưới đây nhé!

1) Nói không với thuốc lá và tránh hít khói thuốc từ người khác

Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư, đặc biệt ung thư phổi, và có thể gây ung thư ở gần như mọi cơ quan (miệng, họng, thực quản, bàng quang, tụy, gan, thận, dạ dày…). Khói thuốc chứa độc chất làm suy yếu hệ miễn dịch và gây tổn thương DNA, khiến tế bào tăng sinh mất kiểm soát. Tiếp xúc khói thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi cho người không hút. Ngưng hút thuốc là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất: sau 5–10 năm ngưng hút thuốc lá, nguy cơ ung thư miệng, họng, thanh quản giảm đi một nửa và đối với sau 10–15 năm, nguy cơ ung thư phổi giảm khoảng một nửa.  Vì vậy, tránh hoàn toàn khói thuốc (kể cả hít khói thuốc từ người khác) giúp tối ưu hóa lợi ích phòng ngừa ung thư.

2) Hạn chế rượu bia hoặc tốt nhất là không uống

Sử dụng đồ uống có cồn làm tăng nguy cơ nhiều loại ung thư như khoang miệng, họng, thanh quản, thực quản, gan, vú và đại trực tràng; nguy cơ tăng theo lượng uống và cả uống nhẹ thường xuyên cũng có thể làm tăng rủi ro, đặc biệt với ung thư vú. Đồ uống có cồn gây ung thư qua nhiều cơ chế như tạo acetaldehyde độc hại, tăng stress oxy hóa, cản trở hấp thu vi chất và làm mô miệng–họng dễ hấp thu các chất độc. Nghiên cứu cho thấy ngừng uống rượu giúp giảm dần nguy cơ, nhất là ung thư khoang miệng và thực quản. Lời khuyên dành cho bạn: hãy giảm dần số lần và lượng tiêu thụ đồ uống có cồn; đồng thời hướng tới bỏ hẳn để phòng ngừa ung thư hiệu quả hơn.

3) Dinh dưỡng chủ động: nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, ít thịt chế biến

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. Việc ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp cung cấp chất xơ và các dưỡng chất bảo vệ cơ thể. Ngược lại, tiêu thụ nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, để giảm thiểu rủi ro, chúng ta nên ưu tiên một chế độ ăn giàu thực vật, hạn chế thịt chế biến và chọn cách chế biến lành mạnh (hấp, luộc, áp chảo hay xào với ít dầu mỡ)

4) Duy trì cân nặng hợp lý và vận động thể lực đều đặn

Thừa cân, béo phì không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn làm tăng nguy cơ mắc ít nhất 13 loại ung thư khác nhau, như ung thư vú, đại trực tràng, gan, thận… Điều này là do mỡ thừa sản sinh adipokine và sự thay đổi mức độ adipokine trong máu có thể đóng vai trò trong sự phát triển của béo phì và các bệnh khác, chẳng hạn như tiểu đường, bệnh tim và ung thư. May mắn là việc duy trì cân nặng khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống cân đối và vận động thường xuyên có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ này, thậm chí cả sau khi đã giảm cân.

5) Bảo vệ làn da khỏi tia UV với thói quen chống nắng thường xuyên

Tia UV lại là “kẻ thù” thầm lặng gây ung thư da, bao gồm cả loại nguy hiểm nhất là u hắc tố. Để bảo vệ làn da khỏi tác hại này, việc chống nắng không chỉ là làm đẹp mà còn là cách phòng bệnh hiệu quả. Hãy nhớ thoa kem chống nắng có SPF từ 30 trở lên, phổ rộng, bôi đủ lượng và thường xuyên (mỗi 2 giờ hoặc sau khi bơi lội hoặc đổ mồ hôi), kết hợp với việc mặc quần áo bảo hộ, đội mũ rộng vành và tránh nắng gắt vào giữa trưa. Chống nắng đúng cách mỗi ngày chính là “tấm khiên” giúp bạn giảm đáng kể nguy cơ ung thư da.

6) Tiêm chủng phòng ngừa các loại ung thư

Vaccine có thể giúp phòng một số loại ung thư bằng cách ngăn nhiễm các virus gây ung thư. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), vaccine HPV bảo vệ khỏi các típ HPV thường gây ung thư cổ tử cung, hậu môn, hầu họng và một số ung thư khác; hiệu quả nhất khi tiêm trước khi phơi nhiễm, khuyến nghị cho trẻ 11–12 tuổi (có thể bắt đầu từ 9 tuổi) và tiêm bù đến 26 tuổi, cân nhắc 27–45 tuổi theo tư vấn bác sĩ. Vaccine không điều trị nhiễm HPV đã có nên không thay thế sàng lọc cổ tử cung định kỳ (Pap/HPV).

Bên cạnh đó, vaccine viêm gan B giúp ngăn nhiễm HBV — yếu tố có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan; vaccine có sẵn cho mọi lứa tuổi, CDC cũng khuyến nghị người lớn xét nghiệm HBV ít nhất một lần trong đời. Tóm lại, tiêm chủng đúng lịch (HPV, viêm gan B) kết hợp sàng lọc và lối sống lành mạnh là chiến lược quan trọng để giảm nguy cơ ung thư.

7) Giảm tiếp xúc tác nhân gây ung thư trong môi trường và nơi làm việc

Hội nghị khoa học của Hiệp hội ghi nhận ung thư quốc tế (IARC) phân loại hơn 1.000 tác nhân theo mức độ gây ung thư ở người, trong đó nhóm “chắc chắn gây ung thư” bao gồm amiăng; benzen (thường thấy trong keo dán và nhựa) ; formaldehyde (thường có trong khói thuốc lá), ô nhiễm không khí ngoài trời và bụi mịn PM2.5,…Và khi bạn càng tiếp xúc thường xuyên hoặc liều cao với tác nhân gây ung thư, nguy cơ mắc ung thư càng tăng. Vì vậy, cách phòng ngừa thiết thực là giảm tiếp xúc với các tác nhân gây ung thư như: bảo hộ khi làm việc với hóa chất/bụi, cải thiện thông gió trong nhà và ưu tiên môi trường sống – làm việc an toàn.

8) Quản lý căng thẳng và nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần

Căng thẳng có thể làm suy yếu miễn dịch, rối loạn nội tiết và dẫn đến hành vi không lành mạnh (hút thuốc, uống rượu, ít vận động), gián tiếp làm tăng nguy cơ một số ung thư. Quản lý căng thẳng hiệu quả giúp giảm lo âu, giảm trầm cảm và cải thiện chất lượng sống, thậm chí liên quan đến hiệu quả điều trị tốt hơn ở một số nhóm bệnh. Các biện pháp quản lý căng thẳng bao gồm: tăng cường các hoạt động giao tiếp xã hội, duy trì hoạt động thể chất ở mức độ vừa phải, áp dụng các liệu pháp tâm lý hoặc tham vấn ý kiến chuyên gia khi cần được hỗ trợ.

9) Sử dụng hoạt chất sinh học tự nhiên đã được nghiên cứu – Fucoidan từ tảo nâu Mozuku & Mekabu

Bên cạnh nền tảng lối sống lành mạnh, các hoạt chất sinh học có nguồn gốc tự nhiên với tiềm năng bảo vệ tế bào và tăng cường miễn dịch có thể kể đến là Fucoidan – một polysaccharide sunfat có nguồn gốc từ tảo nâu – đã được chứng minh về khả năng hỗ trợ phòng ngừa ung thư. Bên cạnh đó, Fucoidan được chiết xuất từ hai loài tảo nâu có giá trị sinh học cao như tảo nâu Mozuku và Mekabu cung cấp fucoidan chuỗi phân tử dài-ngắn, giúp hấp thu tối ưu, phát huy tác dụng nhanh chóng ở cấp độ tế bào, có khả năng tương tác bề mặt tế bào tốt, hỗ trợ bảo vệ tế bào trước các tác nhân gây hại và tăng cường chức năng miễn dịch nội sinh.

Chủ động hôm nay, an tâm cho tương lai

Phòng ngừa ung thư không phải là điều xa vời mà bắt đầu từ những lựa chọn rất đời thường: nói không với thuốc lá, hạn chế rượu bia, ăn uống lành mạnh, vận động đều đặn, chống nắng đúng cách và tiêm chủng – tầm soát theo khuyến nghị. Đồng thời, chủ động giảm tiếp xúc với các tác nhân gây ung thư trong môi trường sống và làm việc, nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần để duy trì thói quen tốt lâu dài. Bên cạnh đó, có thể cân nhắc các hoạt chất sinh học tự nhiên đã được nghiên cứu như fucoidan để hỗ trợ miễn dịch và chống oxy hóa, với vai trò bổ trợ chứ không thay thế điều trị. Bắt đầu từ hôm nay, từng thay đổi nhỏ sẽ cộng hưởng thành lá chắn bền vững cho sức khỏe của bạn và gia đình.

Sản phẩm hỗ trợ phòng ngừa ung thư

Nguồn tài liệu tham khảo:

1.Cancer. https://www.cdc.gov/tobacco/campaign/tips/diseases/cancer.html

2. Alcohol and Cancer Risk. https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/alcohol/alcohol-fact-sheet

3.Diet, nutrition, physical activity and colorectal cancer. https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/alcohol/alcohol-fact-sheet.

4.Obesity and Cancer. https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/obesity/obesity-fact-sheet

5.Sun protection. https://www.aad.org/public/everyday-care/sun-protection

6.Vaccines (Shots). https://www.cdc.gov/cancer/prevention/vaccination.html

7.Danh mục phân loại các tác nhân gây ung thư (List of Classifications).IARC https://monographs.iarc.who.int/list-of-classifications

8. Stress and Cancer. https://www.cancer.gov/about-cancer/coping/feelings/stress-fact-sheet

9.Fucoidan: Structure and Bioactivity. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6245444/